“Nicôđêmô, một đầu mục của người Do Thái; ông đến thăm Chúa Giêsu ban đêm”.
Một ngọn hải đăng thật cần thiết trong việc soi đường dẫn lối cho tàu thuyền ở các vịnh, bãi cạn hay các lối vào cảng. Một trong những hải đăng nổi tiếng nhất, kỳ quan của thế giới cổ đại, là ngọn hải đăng Alexandria; xây từ thế kỷ thứ 3 trước công nguyên, tồn tại đến thế kỷ 15, ở Alexandria, Ai Cập.
Kính thưa Anh Chị em,
Ai Cập có một ngọn hải đăng 18 thế kỷ tuổi, kỳ quan của thế giới cổ đại; nhưng nhân loại còn có một hải đăng ‘vô cùng tuổi’, chiếu sáng cả thế giới cổ đại lẫn hiện đại, đó là ‘Hải Đăng Giêsu’. ‘Hải Đăng’ ấy không chỉ soi đường cho con người trôi dạt trên biển Hồng Trần mà còn dẫn nó vào cảng cực lạc Thiên Quốc. Đó cũng là câu chuyện Tin Mừng hôm nay, khi Nicôđêmô đến với Chúa Giêsu. Một trong những chi tiết thú vị của ‘cuộc đến’ ấy là vị khách đến vào ban đêm. ‘Ban đêm’, một hình ảnh mang nhiều ý nghĩa khi một người lò dò đến với Chúa Giêsu; sau đó, bước ‘đi trong ánh sáng’.
Nicôđêmô, một người Pharisêu và là một đầu mục Do Thái, được nhắc đến ba lần trong Phúc Âm Gioan. Trình thuật hôm nay bắt nguồn ở lần đầu tiên Nicôđêmô được đề cập; lần thứ hai, ông bênh vực Chúa Giêsu, rằng, luật không cho phép kết án một ai trước khi nghe người ấy nói; và lần thứ ba, ông giúp chôn xác Ngài sau khi Ngài qua đời. Tin Mừng Gioan là ‘Tin Mừng của những biểu tượng’; thánh Augustinô nói đến biểu tượng “ban đêm” này vì lẽ Nicôđêmô chưa được sinh lại hoàn toàn và do đó, chưa được sống trọn vẹn dưới ánh sáng đức tin; nói cách khác, chưa bước ‘đi trong ánh sáng’ Giêsu. Tiến trình đức tin của Nicôđêmô là một tiến trình ‘đến với ánh sáng’; đúng hơn, tiến trình được tái sinh trong Thánh Thần. Thoạt đầu, ông sợ hãi, đến gặp Chúa Giêsu ban đêm, hiểu biết của ông về Ngài còn rất ít; sau khi gặp Ngài, ông được chiếu sáng, trở nên mạnh mẽ. Về sau, ông mạnh dạn, bênh vực Ngài; Ngài chết, ông công khai trợ táng. Nicôđêmô đã bước ‘đi trong ánh sáng’, ‘được sinh lại’ trong Thánh Thần và ông đã theo Chúa Giêsu đến cùng.
Từ rất sớm, trước khi chính thức hoá các cuộc phong thánh, Nicôđêmô đã được phong là “vị thánh” trong Giáo Hội Công Giáo cũng như Chính Thống Giáo; Nicôđêmô đặc biệt được tôn kính vì đã đứng lên chống lại các nhà lãnh đạo tôn giáo cùng thời để bảo vệ Chúa Giêsu và thể hiện sự ủng hộ Ngài. Điều này cần đến can đảm! Nicôđêmô bị chế giễu và có nguy cơ bị người khác loại trừ. Thế nhưng, ông biết Chúa Giêsu có một điều gì đó đặc biệt, và ông đã kiên trì làm theo cảm hứng tốt lành này; để cuối cùng, chọn ‘đi trong ánh sáng’ của Ngài.
Thật trùng hợp, Phêrô và Gioan trong bài đọc Công Vụ Tông Đồ hôm nay được phóng thích từ ngục tối để hân hoan bước ra trong sức mạnh của Đấng Phục Sinh, hai ngài đã ‘đi trong ánh sáng’ và lửa của Thánh Thần để can đảm bênh vực niềm tin vào Thiên Chúa, Đấng các ngài cậy trông; Thánh Vịnh đáp ca tỏ bày ân phúc của các ngài, “Phúc cho tất cả những ai tin tưởng nơi Chúa”.
Nicôđêmô là một tấm gương tuyệt vời cho chúng ta trong thế giới hôm nay. Nhiều Kitô hữu cảm thấy việc sống đức tin một cách triệt để, đặc biệt trong môi trường làm việc, trường học và các cộng đồng dân cư… là một thách đố. Như Nicôđêmô, nhiều người cảm thấy dễ dàng hơn khi đến với Chúa Giêsu “ban đêm”; thế mà, dẫu đã bắt đầu đến với Chúa Giêsu theo cách này, nhưng cuối cùng, Nicôđêmô công khai bênh vực Ngài, bước ‘đi trong ánh sáng’ của Ngài trước sự chứng kiến của các đồng sự, những người mà theo một số truyền thống, đã bắt bớ và buộc ngài đi lưu đày.
Anh Chị em,
‘Đi trong ánh sáng’ đồng nghĩa với việc sống trong ánh sáng, sống trong Thần Khí, sống đời sống mới mà Đức Kitô Phục Sinh mang lại. Lời Chúa Giêsu mời gọi Nicôđêmô sinh lại hôm nay cũng đang mời gọi chúng ta, những người được tái sinh nhờ Bí tích Thánh Tẩy trong Thánh Thần, là con cái của ánh sáng, “Xưa anh em là bóng tối, nhưng bây giờ, trong Chúa, anh em lại là ánh sáng. Vậy anh em hãy ăn ở như con cái ánh sáng; mà ánh sáng đem lại tất cả những gì là lương thiện, công chính và chân thật”. Hãy để Thánh Linh đi vào bên trong, dẫn dắt linh hồn, dẫn đến nơi Ngài muốn. Và nơi Thánh Linh dẫn chúng ta đến là cung lòng Thiên Chúa Ba Ngôi. Thông thường, chúng ta chùn chân, sợ hãi, như Nicôđêmô trước đó; chúng ta không biết phải đi những bước tiếp theo, không biết phải làm gì để thực hiện những bước quan trọng này. Bước quan trọng là để Thánh Linh sinh ra một lần nữa, được dẫn dắt bởi Ngài; và với sự tự do của Thần Khí, chúng ta không bao giờ biết nó sẽ kết thúc ở đâu, nhưng tin chắc một điều, chúng ta đã ‘đi trong ánh sáng’ của Thiên Chúa.
Chúng ta có thể cầu nguyện,
“Lạy Chúa Giêsu, con tạ ơn Chúa đã mang ánh sáng từ trời để con có thể ‘đi trong ánh sáng’. Xin cho con biết sống như con cái ánh sáng để nói cho nhân loại biết rằng “Hải Đăng Giêsu” đang sống, đang chiếu sáng giữa họ”, Amen.
(Lm. Minh Anh, Tgp. Huế)
